Პლაზმური სტერილიზატორები მუშაობს, როგორც ცივი სტერილიზაციის სისტემები, და იყენებენ წყალბადის პეროქსიდის ორთქლს, რომელიც პლაზმად იქცევა ნაზი მედიკალური ინსტრუმენტების გასუფთავებისთვის, რომლებიც ვერ იძლევიან მაღალ ტემპერატურას. ჯერ ავსებს ორთქლი ამ მოწყობილობების ყველა ნახვრეტს და სივრცეს. შემდეგ რადიოსიხშირული ენერგია ამ ორთქლს იმას, რასაც რეაქტიულ პლაზმას უწოდებენ, გარდაქმნის. რა ხდება შემდეგ? ეს პლაზმა ძირეულად ზიანს უწევს მიკროორგანიზმების დნმ-ს და ცილებს. და აი, საიდან მოდის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილი: ეს ყველაფერი ხდება დაახლოებით 45-დან 50 გრადუს ცელსიუსამდე, რაც დაახლოებით 60%-ით ნაკლებია იმ ტრადიციულ წყლის ორთქლის ავტოკლავებზე, რომლებიც ათეულობით წლების განმავლობაში გამოვიყენებთ. ციკლის დასასრულს ნებისმიერი დარჩენილი წყალბადის პეროქსიდი ბუნებრივად იშლება უვნებელ ნივთიერებებად, როგორიცაა წყლის ორთქლი და ჟანგბადი, ამიტომ დამუშავების შემდეგ არ რჩება აბსოლუტურად არანაირი საშიში ნარჩენები.
Პლაზმური სტერილიზაცია ხდება იონიზებული გაზის გამოყენებით, რომელიც ფაქტობრივად მატერიის მეოთხე მდგომარეობად მიიჩნევა, და ამოწმებს მიკროორგანიზმებს მგრძნობიარე მასალების თბოური დაზიანების გარეშე. პროცესი საინტერესო ხდება მაშინ, როდესაც წყალბადის პეროქსიდი პლაზმის ფორმაში გადაიქცევა. ამ ეტაპზე იგი იშლება საკმაოდ აქტიურ ჰიდროქსილის (OH·) და ჰიდროპეროქსილის (HO₂·) რადიკალებად. ამ მეთოდის განსაკუთრებულობა იმაში მდგომარეობს, რომ ეს დამუხტავი ნაწილაკები ბაქტერიული უჯრედის კედლებში საუკეთესოდ აღწევს ეთილენის ოქსიდთან შედარებით. კვლევები აჩვენებს, რომ ისინი სხეულის ტემპერატურის პირობებში დაახლოებით 30%-ით უკეთ აღწევენ. თუ დავუკვირდებით ბოლო დროის კვლევების შედეგებს, ვხედავთ, რომ მიკროორგანიზმების რაოდენობა შემცირდა 6 ლოგით 28 წუთიდან დაახლოებით 1 საათი 15 წუთამდე მიმდინარე სტერილიზაციის ციკლების შემდეგ, მიკროორგანიზმების რაოდენობა შემცირდა 6 ლოგით, რაც დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორი სამედიცინო მოწყობილობა სჭირდება სტერილიზაციას. წელს გამოქვეყნებული კლინიკური კვლევა ამას ასევე ადასტურებს და აჩვენებს, რომ პლაზმური ტექნოლოგია 99,99%-ზე მეტ ეფექტურობას ინარჩუნებს მრავალი სივრცის მქონე ინსტრუმენტებისთვისაც კი, ამავე დროს შეინარჩუნებს ნაზ პოლიმერული კომპონენტების მოქნილობას, რათა ენდოსკოპებსა და მსგავს ხელსაწყოებში ისინი სწორად იმუშაოდნენ.
Ჰიდროგენის პეროქსიდის გაზოვანი პლაზმის მეთოდი ხსნის დიდ პრობლემას ფიბეროპტიკური სკოპებისა და პლასტმასის ინსტრუმენტების მსგავსი ნა delicate მედიკალური აპარატურის გასუფთავების დროს. ტრადიციული ავტოკლავები იყენებენ 121 გრადუს ცელსიუსზე გახურებულ წყლის აორთქლებას, რაც შეიძლება მოწყობილობებს მოკვდეს. პლაზმური ტექნოლოგია ბევრად უფრო ცივად მუშაობს — 45-დან 50 გრადუს ცელსიუსამდე, ამიტომ მასალების დეფორმაციის ან განადგურების რისკი არ არსებობს. იმ მოწყობილობებისთვის, რომლებსაც აქვთ ლღობის შეერთებები ან ჩაშენებული ელექტრონიკა, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. აქ ფულიც შედის შეკითხვაში — მიხეილის მიხედვით, 2023 წლის მონაცემებით, ტრადიციული სტერილიზაციის მეთოდები ყოველწლიურად განადგურებს დაახლოებით 1,2 მილიარდ დოლარი ღირებული აპარატურის, რაც მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მონაცემები ადასტურებს. ამიტომ ბევრი ჰოსპიტალი გადადის უფრო რბილ ალტერნატივებზე.
Ორეტაპიანი პროცესი, რომელიც ჯერ გამოიყენებს წყალბადის პეროქსიდის ორთქლს, შემდეგ კი პლაზმის გენერირებულ რეაქტიულ სპეციებს, აღწევს სტერილიზაციის 6 ლოგარითმულ დონეს ცხელის ზემოქმედების გარეშე. ახლახან ჩატარებულმა გამოცდებმა აჩვენა გეობაცილუს სტეაროთერმოფილუსის სპორების სრული გაქრობა 55°C-ზე მუშაობისას. ეს საკმაოდ შესანიშნავია, რადგან ეს მაჩვენებელი უდრის ტრადიციული ავტოკლავების შედეგს, მაგრამ იყენებს მხოლოდ მათ მიერ მოთხოვნილი ენერგიის 40%-ს. საკვებისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ (FDA) 2024 წლის განახლებულ რეკომენდაციებში შეიტანა ეს მეთოდი ზუსტად იმ ხელსაწყოების გასუფთავებისთვის, რომლებიც გამოიყენება ტვინის და გულის ოპერაციებში და რომლების სტანდარტული მეთოდებით დამუშავება შეუძლებელია.
Პლაზმური სტერილიზატორები კარგად მუშაობს რთული მედიკალური ინსტრუმენტების გასუფთავებისთვის, როგორიცაა ლაპაროსკოპული მჭედლები და ნეიროქირურგიული ბურღები, რომლებშიც ჩვეულებრივი წყლის ორთქლით სტერილიზაცია ვერ აღწევს მათ ვიწრო არხებში. 2021 წლის კვლევის მიხედვით, ასეთმა პლაზმურმა სისტემებმა თითქმის სრული მიკრობული განადგურების მაჩვენებელი მიაღწია – დაახლოებით 99,99% – მიუხედავად იმისა, რომ სივრცე ძალიან პატარა იყო, 1 მმ-ზე ნაკლები, წყალბადის პეროქსიდის პლაზმის ტექნოლოგიის გამოყენებით. ეს ქირურგებს ურჩევნიათ, რადგან ეს ნამდვილად ამცირებს ინფექციების რისკს კბილებზე და გულის ოპერაციების დროს. ვიცით, რომ 2022 წელს Journal of Hospital Infection-ში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, ინსტრუმენტების სივრცეებში დამალული მდგრადი ბიოლოგიური სიმბიოზები არის საოპერაციო ინფექციების დაახლოებით ყოველი ხუთიდან ერთის მიზეზი, ამიტომ მათი განადგურება პაციენტის უსაფრთხოებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
2023 წლის კვლევის მიხედვით, პლაზმის სტერილიზაციის ქვეშ მყოფი ენდოსკოპები ელენინის ოქსიდით დამუშავებულებთან შედარებით, დაახლოებით ნახევარი მატერიალური სტრესის წინაშე დგანან. პროცესი მუშაობს ბევრად დაბალ ტემპერატურაზე, დაახლოებით 45-55 გრადუსზე, რაც ხელს უშლის ართროსკოპებში არსებულ დელიკატურ ლინზებს, რომ არ დახეულიან გაწმენდის ციკლის დროს. აგრეთვე კლავს მკაცრ ბაქტერიებს, როგორიცაა MRSA, რომლებიც ბოლო დროს საავადმყოფოებში პრობლემად იქცა. ბევრი კუჭ-ნაწლავის ცენტრი ხედავს, რომ მათი გადამუშავების დრო დაახლოებით სამ მეოთხედით მცირდება, როდესაც ისინი ტრადიციული თხევადი ქიმიკატებისგან გადადიან ამ ახალ პლაზმურ სისტემებზე. ზოგიერთი დაწესებულება აღნიშნავს, რომ უკვე თითქმის ორჯერ უფრო სწრაფად აწყობს აპარატებს პაციენტებისთვის, ვიდრე ადრე.
Მკვლევარებმა 23 სამუშაო კლინიკის გადახედვის შედეგად რამდენიმე ლოკაციაზე, გამოავლინეს, რომ პლაზმურ სტერილიზაციაზე გადასვლამ შეამცირა პოსტოპერაციული ინფექციები დაახლოებით 2/3-ით. ეს ლოგიკურია, რადგან ეს ტექნოლოგია კარგად მუშაობს რობოტული ქირურგიის პლასტმასის ნაწილებთან, რაც საავადმყოფოებს წლიურად დაახლოებით 18 ათას დოლარს უზოგავს შეცვლის ხარჯების შესახებ 2023 წლის ამბულატორული ქირურგიის სარეიტინგო ანგარიშის მიხედვით. რაც ნამდვილად შთამბეჭდავს, არის ის, რომ მათ შეძლეს სტერილურობის უზრუნველყოფის დონის შენარჩუნება 10^-6 სტანდარტის შესაბამისად, მიუხედავად 12 ათასი ციკლის გავლისა, ხოლო ლაპაროსკოპული ინსტრუმენტების ნაზი ბოჭკოვანი ნათურები დარჩა უზიანებლად და სწორად მუშაობდა.
Გამარჯვებული ახალიები